Lịch sử Gà_Tò

Đến nay, chưa có tài liệu lịch sử nào chính thức công bố về xuất xứ của giống này. Nhưng theo những câu chuyện còn truyền lại của bà con nơi đây thì gà Tò có, hoặc được đặt tên từ đời nhà Trần (từ năm 1225 đến năm 1400). Truyện kể rằng: năm xưa, trong làng có một vị Đức Tiến Công vốn là con rể của Vua. Vì có nhiều công lớn lên đã được Vua ngự thưởng đôi gà giống. Người nuôi và nhân rộng rồi đem tiến lại đức vua cha. Giống thân chắc nịch, tướng to cao, thịt thì thơm ngon đặc biệt không gì sánh được làm cho nhà Vua rất mực hài lòng. Ngài lệnh ban thưởng cho làng Tò mười nghìn đấu gạo và kể từ đó cái tên gà Tò (còn gọi tiến vua) ra đời.

Từ đó, tới tháng bảy âm lịch hàng năm là bốn làng trong vùng (Tô Xuyên, Tô Đàm, Tô Hồ, Tô Đê) lại tổ chức lễ Bá Yết Thành Hoàng, lễ vật được dâng cúng là một chú gà trống Tò thật to, khỏe. Đến nay, nghi lễ ấy không còn thấy xuất hiện.